[ Pobierz całość w formacie PDF ]
wszystkich wybili żołnierze, ponieważ żaden z [pitagorejczyków] nie dał
się wziąć żywcem, lecz wszyscy zgodnie z regułami szkoły woleli śmierć.
Eurymenes zaś i jego żołnierze popadli w wielki kłopot, ponieważ nie
mogli doprowadzić ani jednego [z pitagorejczyków] do Dionysiosa,
który wysłał ich jedynie w tym celu. Zasypawszy więc zmarłych ziemią
i wzniósłszy im wspólną mogiłę, zbierali się do powrotu, gdy wyszli
im naprzeciw Myllias Krotończyk i jego żona Timycha, Spartanka,
którzy zostali z tyłu za gromadą, ponieważ ciężarna Timycha, będąca
już w dziesiątym miesiącu, szła z tego powodu wolniej. Ich to więc
73
żywych wielce zadowoleni zaprowadzili do tyrana, strzegąc ich z wiel-
kim staraniem i troską. Ten zaś dowiedziawszy się o tym, co zaszło
i zasmuciwszy się wielce, rzekł do nich: Wy, jako najgodniejsi ze
wszystkich, dostąpicie ode mnie wielkiej czci, jeśli zechcecie rządzić wraz
ze mną". A gdy Myllias i Timycha nie zgodzili się na to, co im
proponował, powiedział: W takim razie odejdziecie wolni z odpowied-
nią ochroną, jeśli pouczycie mnie o jednej przynajmniej rzeczy". A gdy
Myllias zapytał, co pragnie wiedzieć, Dionysios powiedział: To, z jakiej
przyczyny twoi towarzysze woleli raczej umrzeć, niż podeptać bób"; na
co Myllias odpowiedział wprost: Oni umarli, by nie podeptać bobu,
ja zaś wolałbym raczej podeptać bób, niż wyjawić ci przyczynę".
Przerażony [tą odpowiedzią] Dionysios rozkazał siłą usunąć [Mylliasa]
i poddać torturom Timychę; sądził bowiem, że jako kobieta, ciężarna
i opuszczona przez męża, ze strachu przed torturami łatwiej to ujawni;
lecz owa dzielna niewiasta ścisnąwszy zębami język i odgryzłszy go,
wypluła go tyranowi w twarz pokazując, że gdyby nawet słabość
niewieścia uległa torturom i zmusiła ją do ujawnienia tego, co powinno
być zachowane w tajemnicy, to, co [mogłoby być] narzędziem [ujaw-
nienia], zostało przez nią samą usunięte z drogi i zniszczone. Tak oto nie
dawali się zmuszać do zawierania przyjazni z obcymi, nawet gdy trafiali
się wśród nich panujący.
Podobne do wyżej opisanych były zalecenia dotyczące milczenia,
a prowadzące do ćwiczenia się w cnocie umiarkowania i powściągliwo-
ści. Ze wszystkich bowiem postaci powściągliwości najtrudniejsze jest
panowanie nad językiem. Do cnoty [powściągliwości] należy i to, że
[Pitagoras] przekonał Krotończyków, by powstrzymali się od nieuświę-
conych i nieprawych związków z nierządnicami, jak też poprawa
obyczajów dzięki muzyce, z której pomocą [Pitagoras] przywrócił
panowanie nad sobą oszalałemu z miłości młodzieńcowi. Do tej samej
cnoty prowadzi napomnienie przestrzegające przed pychą. Takich to
rzeczy uczył Pitagoras pitagorejczyków także przez to, że sam był ich
wzorem.
Pitagorejczycy utrzymywali ciało w takim stanie, by było zawsze
w jednakowej kondycji, nie raz tłuste, raz chude; to bowiem uważali za
oznakę nieuporządkowanego życia. W takim samym stanie utrzymywa-
li umysł [nie dopuszczając do tego], by raz był wesoły, innym razem zaś
74
smutny, lecz zawsze jednakowo łagodnie i życzliwie usposobiony.
Oddalali od siebie bowiem gniew, smutek i niepokój. Obowiązywało ich
zalecenie, zgodnie z którym mędrca nie może zaskoczyć nieoczekiwanie
nic z rzeczy, które przytrafiają się ludziom; bowiem człowiek panujący
nad sobą powinien wszystko przewidzieć. Jeśli więc któregoś z nich
ogarnął gniew, smutek, czy jakieś podobne uczucie, oddalali się i każdy
sam starał się ów afekt uśmierzyć i opanować. Mówi się też o pitagorej-
czykach, że żaden z nich nie ukarał niewolnika ani nie napomniał
słowem człowieka wolnego wtedy, gdy był ogarnięty gniewem, lecz
każdy zawsze [w tych sprawach] poczekał, aż powróci mu równowaga
umysłu. Napominanie bowiem jest sztuką wychowania. wiczyli się
bowiem w sztuce cierpliwości przez milczenie i spokój. W związku z tym
opowiadał często Spintharos o Archytasie z Tarentu. On to, powróciw-
[ Pobierz całość w formacie PDF ]